De zes belangrijkste voedingsstoffen voor ons bewegingsstelsel

Ons lichaam is gemaakt om te bewegen, maar wat als bewegen pijn doet?  

Ons bewegingsstelsel is een ingenieus systeem van botten, gewrichten, spieren, pezen en zenuwen. Het samenspel van de delen maakt beweging mogelijk. Bewegingsproblemen komen veel voor, variërend van wat stramheid in de ochtend tot aandoeningen als artrose of reumatoïde artritis. Pijn aan het bewegingsstelsel is wereldwijd de meest voorkomende vorm van chronische pijn en invaliditeit. [1] Overbelasting, veroudering, ontsteking, auto-immuniteit, erfelijkheid al dan niet in combinatie met een verwonding zijn mogelijke oorzaken.    

De ondersteunende functie van natuurlijke voedingsstoffen bij gewrichtspijn  

Gewrichtspijn wordt veroorzaakt door het lokaal vrijkomen van ontstekings- en pijn bevorderende stoffen zoals cytokinen en neurotransmitters. De pijn kan acuut ontstaan als gevolg van een verwonding, maar ook terugkerend of chronisch van aard zijn. Bijvoorbeeld bij artrose of reumatoïde artritis. Van diverse plantaardige voedingsstoffen is bekend dat ze een bevorderende functie hebben bij het soepel houden van de gewrichten. Zo kan worden voorkomen dat pijnklachten ontstaan of dat pijnklachten zich verder ontwikkelen.  

De zes belangrijkste voedingsstoffen voor ons bewegingsstelsel uitgelegd:  

1. Omega 3-vetzuren  

Meervoudig onverzadigde omega 3-vetzuren (EPA/DHA) hebben ontstekingsremmende eigenschappen. Ze gaan effectief ontsteking en kraakbeenverlies tegen. [2] De meeste studies spreken over een effectieve dosis van 2 tot 3 gram EPA/DHA per dag om een ontstekingsreactie tegen te gaan. Let wel, voordat kan worden overgegaan tot innemen van een supplement met vetzuren moet de vetvertering op orde zijn om overbelasting van de darmen te voorkomen. Voor een goede vetvertering zijn voldoende gal(zouten) en vetsplitsende enzymen van belang.   

2. Glucosaminesulfaat  

Het effect van glucosamine op de gewrichten is veelbelovend: 

  • Werkt ontstekingsremmend; het vermindert de productie van ontstekingsbevorderende stoffen zoals prostaglandine E2  
  • Gaat achteruitgang van gewrichten tegen  
  • Vertraagt structurele veranderingen in gewrichten bij gewrichtsaandoeningen  
  • Vermindert gewrichtsstijfheid  
  • Leidt tot een verbetering in het functioneren van de gewrichten  

Glucosamine worden meestal gemaakt uit chitine, een belangrijk bestanddeel van het pantser van schaaldieren (garnalen, kreeften, krabben). Glucosamine komt alleen voor in het vlees van schaaldieren en is daardoor mogelijk veilig voor mensen met een schaaldierallergie. Ons advies: mensen die allergisch zijn voor schaaldieren wordt aangeraden geen glucosamine te gebruiken.   Er zijn onvoldoende gegevens over het gebruik van glucosamine tijdens de zwangerschap.  


Het beste effect bij gewrichtsklachten, zowel in het geval van pijnverlichting, functieverbetering, kraakbeenvolume en gewrichtsruimtevernauwing, wordt verkregen wanneer glucosaminesulfaat gecombineerd wordt met chondroïtinesulfaat. [38] Toevoeging van MSM zorgt voor de beste pijnreductie. [6]


3. Chondroïtinesulfaat   

Chondroïtine is een belangrijk bestanddeel van gewrichtskraakbeen. Chondroïtine speelt een belangrijke rol in het behouden van de osmotische druk in het kraakbeen, waardoor de weerstand, flexibiliteit en elasticiteit van het gewricht behouden blijven. Het heeft een ontstekingsremmende en antioxidatieve werking en vermindert pijn. [3,4,7]

Belangrijk voor de kwaliteit van chondroïtinesulfaat is de zuiverheid van het product (deze dient minimaal 90% te zijn). Het molecuulgewicht van zuivere chondroïtinesulfaat is minder dan 15.000 dalton. Dit lage molecuulgewicht is van belang omdat grote moleculen chondroïtinesulfaat nauwelijks worden opgenomen. Kleine moleculen chondroïtinesulfaat worden daarentegen wel intact opgenomen door het lichaam. Bij chondroïtinesulfaat, gewonnen uit runderkraakbeen, afkomstig van runderen die gegarandeerd vrij zijn van BSE.  

4. MSM  

Methylsulfonylmethaan (MSM) is een natuurlijk voorkomende zwavelverbinding. [28] en laat veel positieve eigenschappen zien op de gewrichten [3,9,27]  

  • Het werkt ontstekingsremmend  
  • Het vermindert kraakbeendegeneratie  
  • Het werkt pijnstillend   
  • Het beschikt over antioxidante eigenschappen  
  • Het vertraagt de gewrichtsschade ten gevolge van artrose  

5. Duivelsklauw   

Harpagophytum procumbens, ook bekend als duivelsklauw, is een "beroemdheid" onder de natuurlijke remedies voor de behandeling van degeneratieve ziekten van het bewegingsapparaat. [10] Het verbetert het klinische beeld bij mensen met artrose voor wat betreft pijn, bewegingsbeperking, stijfheid en gewrichtscrepitus (kraken of knikken van het gewricht).   

6. Kurkuma 

Kurkuma is een krachtige ontstekingsremmende stof die alle mediatoren van de ontstekingsreactie remt. Kurkuma-extract verbetert gewrichtspijn, -stijfheid, -mobiliteit en de algehele levenskwaliteit. Daarnaast beschikt kurkuma over een kraakbeen beschermende werking. [12] Het vermindert de productie van enzymen die een rol spelen bij de afbraak van kraakbeen. Het gebruik van kurkumapreparaten leidt in het algemeen tot minder noodzaak voor pijnstillende en ontstekingsremmende medicatie. [13]  

Referenties  

  1. Havelin J, King T. Mechanisms Underlying Bone and Joint Pain. Curr Osteoporos Rep. 2018. DOI: 10.1007/s11914-018-0493-1.  
  2. Cordingley DM, Cornish SM. Omega-3 Fatty Acids for the Management of Osteoarthritis: A Narrative Review. Nutrients. 2022. DOI: 10.3390/nu14163362.  
  3. Colletti A, Cicero AFG. Nutraceutical Approach to Chronic Osteoarthritis: From Molecular Research to Clinical Evidence. Int J Mol Sci. 2021. DOI: 10.3390/ijms222312920.  
  4. Zhu X, Sang L, Wu D, et al. Effectiveness and safety of glucosamine and chondroitin for the treatment of osteoarthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Orthop Surg Res. 2018. DOI: 10.1186/s13018-018-0871-5.   
  5. Deal CL, Moskowitz RW. Nutraceuticals as therapeutic agents in osteoarthritis. The role of glucosamine, chondroitin sulfate, and collagen hydrolysate. Rheum Dis Clin North Am. 1999. DOI: 10.1016/s0889-857x(05)70074-0.  
  6. Lubis AMT, Siagian C, Wonggokusuma E, et al. Comparison of Glucosamine-Chondroitin Sulfate with and without Methylsulfonylmethane in Grade I-II Knee Osteoarthritis: A Double-Blind Randomized Controlled Trial. Acta Med Indones. 2017. PMID: 28790224.  
  7. Singh JA, Noorbaloochi S, MacDonald R, et al. Chondroitin for osteoarthritis. Cochrane Database Syst Rev. 2015. DOI: 10.1002/14651858.CD005614.pub2.  
  8. Reginster JY, Veronese N. Highly purified chondroitin sulfate: a literature review on clinical efficacy and pharmacoeconomic aspects in osteoarthritis treatment. Aging Clin Exp Res. 2021. DOI: 10.1007/s40520-020-01643-8.  
  9. Żęgota Z, Goździk J, GÅ‚ogowska-SzelÄ…g J. Efficacy of herbal and naturally-derived dietary supplements for the management of knee osteoarthritis: a mini-review. WiadLek. 2021. PMID: 34537753.  
  10. Dragos D, Gilca M, Gaman L, et al. Phytomedicine in Joint Disorders. Nutrients. 2017. DOI: 10.3390/nu9010070.  
  11. Chandran B, Goel A. A randomized, pilot study to assess the efficacy and safety of curcumin in patients with active rheumatoid arthritis. Phytother Res. 2012. DOI: 10.1002/ptr.4639.  
  12. Buhrmann C, Mobasheri A, Matis U, et al. Curcumin mediated suppression of nuclear factor-κB promotes chondrogenic differentiation of mesenchymal stem cells in a high-density co-culture microenvironment. Arthritis Res Ther. 2010. DOI: 10.1186/ar3065.  
  13. Appelboom T, Maes N, Albert A. A new curcuma extract (flexofytol®) in osteoarthritis: results from a belgian real-life experience. Open Rheumatol J. 2014. DOI: 10.2174/1874312901408010077.